Φέτος ,τον Οκτώβριο του 2017 , επισκέφθηκα προς όφελός μου , την έκθεση "emotions" του μουσείου Ακρόπολης , που την φιλοξένησε από τον Ιούνιο μέχρι και τέλη Νοεμβρίου . Ήταν αναμφισβήτητα μια γεμάτη & συναρπαστική εμπειρία .Απεικονίζεται μέσω ποικίλων εκθεμάτων και με τις επεξηγηματικές , άρτια επιμελημένες, λεζάντες την ύπαρξη συναισθήματος , χρωματισμένου μ όλες τις δυνατές αποχρώσεις που διαθέτει η ανθρώπινη ύπαρξη ,στον αρχαίο ελληνικό κυρίως αλλά και ρωμαϊκό κόσμο , που ήταν διάχυτο σ' όλους τους τομείς της ζωής. Αυτή η ανάδειξη του συναισθήματος επετεύχθη με τη συμβολή ελληνικών ευρημάτων , τα οποία όμως πλέον φιλοξενούνται ως επί το πλείστον σε ξένα μουσεία , όπως το Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης , το Βρετανικό και το Λούβρου.Από κει τα δανείστηκε η έκθεση για τα συγκεκριμένα χρονικά όρια & εκεί θα επιστρέψουν με το πέρας της περιοδείας τους. Αυτό είναι ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα όμως...
Δε θα καταπιαστώ με τα συγκεκριμένα εκθέματα μ'αναφορές σ'αυτά ένα προς ένα.Ωστόσο , θα αναφερθώ στην γενική αίσθηση που αφήνουν , φωτίζοντας αυτή την ιδιαίτερη θεματική . Αρχικά , η έκθεση ξεκινά σ'ένα έντονο κόκκινο παθιασμένο χρώμα που διαχέεται αρμονικά στο χώρο μέσα από μια ελικοειδή υποβλητική κατασκευή , αποπνέοντας ζωντάνια και ενέργεια.Χαρά και πλησμονή συνδυαστικά με τα εκθέματα που απεικονίζουν αυτή την πλευρά της ζωής προς το παρόν . Αγγίζει το συναίσθημα στο δημόσιο βίο , στις τέχνες και τα δραματικά είδη όπως φαίνεται μέσα από τις εντυπωσιακές θεατρικές μάσκες.Στη συνέχεια , εστιάζει στη γλυπτική τέχνη με τα κλασικότατα αγάλματα της κόρης και του κούρου υπογραμμίζοντας το αινιγματικό μειδίαμά τους , που ανά τους αιώνες αυτή η έκφραση προβληματίζει.
Κατόπιν , αναδεικνύει το συναίσθημα που κάλυπτε τον Τρωικό πόλεμο , ,το οποίο δε θα μπορούσε επουδενί να παραλειφθεί αν αναλογιστεί κανείς ότι σύμφωνα με την ομηρική αφήγηση εκεί βασίστηκε λόγω της ΜΗΝΕΩΣ του Αχιλλέα , που προκλήθηκε από την ΠΡΟΣΒΟΛΗ που ΕΝΙΩΣΕ ύστερα από την ΕΓΩΙΣΤΙΚΗ & ΑΤΙΜΩΤΙΚΗ πράξη της κλοπής των λύτρων του πρώτου από τον τελευταίο.Άλλα και την ΙΚΕΣΙΑ γεμάτη ΟΔΥΝΗ του Χρύση προς τον Απόλλωνα που τον ΣΥΜΠΟΝΕΙ & τον ΕΛΕΕΙ βοηθώντας τον ανθρωπόμορφα στοιχεία ο Θεός καθώς κυριεύεται από το ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ του κόσμου.
Πόσο συναίσθημα σ' ένα έπος τελικά? Έχει δίκιο η έκθεση τελικά.
Βουτάς ένα ύφασμα σ'ένα υγρό και στάζει από αυτό.Βουτάς το έπος στο συναίσθημα και ποτίζει από αυτό...
Ακολούθως , παρουσιάζει το θέμα της απώλειας μετακινούμενο αυτή τη φορά στη σφαίρα του ιδιωτικού βίου. Τα μικρά παιδιά που χάνονταν , κυρίως λόγω ασθενειών, διατηρούν στις επιτύμβιες στήλες τους τον πρόσχαρο και παιχνιδιάρικο τους χαρακτήρα , τις φιγούρες των οποίων συνοδεύον σκύλοι φίλοι-σύντροφοι των παιδιών.Συχνά τα ταφικά έθιμα για αυτά τα παιδιά που χάθηκαν άδοξα επέβαλαν ορισμένα τυπικά στοιχεία που καταδείκνυαν την απώλειά τους , ως μέλη μιας πατρίδας απέναντι στην οποία δεν πρόλαβαν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους αλλά και τη θρησκευτική τους λατρεία προς τους θεούς . Τους ενδιαφέρει να φανεί ότι δεν χάνει μια οικογένεια το παιδί της , αλλά η πόλη έναν στρατιώτη της και μέτοχο στις θρησκευτικές εορτές .
Εκεί ,σταδιακά ,αρχίζουν να γίνονται αντιληπτές και οι χρωματικές διαβαθμίσεις καθ'ως όσο προχωράς στην έκθεση το κόκκινο βαθαίνει διότι παρασύρεσαι σ' όλο και πιο σκοτεινά συναισθήματα. Βλέποντας εκ των έσω την αρχαία ελληνική κοινωνία & το πώς αντιμετώπιζε το ζήτημα γενικά της απώλειας , ειδικά όταν υπεισερχόνταν ο παράγοντας του πολέμου προς εδραίωση και επέκταση για παράδειγμα της αθηναϊκής ηγεμονίας , ή άλλης μεγάλης δύναμης. Η Αθήνα έλαμψε θυσιάζοντας πολλούς δικούς της ανθρώπους και για να ψηλώσει πάτησε στα πτώματά τους . Κάθε άνθρωπος και μια μοναδική ιστορία και μια ξεχωριστή οικογένεια. Αυτή όμως αναγκαζόταν να αποκρύπτει στις δημόσιες εκδηλώσεις τα αναμενόμενα & εύλογα συναισθήματα που επέσειε όπως ΠΕΝΘΟΣ & ΘΡΗΝΟΣ , για λόγους περηφάνιας και επειδή κυρίως υπήρχε βαθιά ριζωμένη μέσα τους η αντίληψη ότι το όλον προηγείται του μέρους. Ήταν υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στις επινίκειες εκδηλώσεις της πόλης ψυχή τε και σώματι , θάβοντας μέσα τους τη λύπη και μεταμορφώνοντας σε εθνική υπερηφάνεια . Το κόκκινο σκουραίνει επιπλέον , όταν έρχεται η ώρα της Ιφιγένειας αλλά και του Αχιλλέα , ο οποίος ως τραγικός ήρωας ερωτεύεται την αμαζόνα Πενθεσίλεια ακριβώς μόλις τη σκοτώνει .
Όταν το συνειδητοποιεί πια είναι πολύ αργά...Αλλά και το συναίσθημα ΕΚΔΙΚΗΣΗΣ που του γεννάται για την άδικη δολοφονία του επιστήθιου φίλου του Πατρόκλου , από τον Έκτορα , στον οποίο ξέσπασε όλο τον ΠΟΝΟ του γι αυτό το χαμό.Επιπλέον , καταδείκνυνται και τα συμπλεγματικά συναισθήματα κατωτερότητας του Αίαντα εξαιτίας της υπεροχής του Αχιλλέα και της ηγετικής του θέσης , παρά την φιλική ΑΓΑΠΗ που έτρεφε γι'αυτόν ,
ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ , αλλά κ η ΝΤΡΟΠΗγια την απρεπή του συμπεριφορά να σφάξει ένα κοπάδι προβάτων που τον οδηγεί στην ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ. .
Δε θα μπορούσαν από την έκθεση να λείψουν τα πολλαπλά εκθέματα και αναφορές σε διάφορα ερωτικά γνωστά προβλήματα με πρωταγωνιστές θεού , ημίθεους και θνητούς , που βρίθουν σκοτεινών συναισθημάτων ΠΑΡΑΦΟΡΗΣ ΖΗΛΕΙΑΣ , όπως η ιστορία της Μήδειας , η οποία προς εκδίκηση του άντρα δε δίστασε να δολοφονήσει τα ίδια της τα παιδιά .
Αποτυπώνεται σε συνταρακτικό και ανατριχιαστικό βαθμό η αποφασιστικότητα της Μήδειας αλλά και η ΕΚΠΛΗΞΗ , ο ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ , η ΑΓΩΝΙΑ , ο ΤΡΟΜΟΣ του παιδιού...
Μια ζήλεια που ξεπέρασε τη λογική και το μέτρο , το οποίο πολύ καλά μας καθιστούν σαφές οι αρχαίοι ότι αν παραβιαστεί , όλα μετά είναι ένα ατέρμονο χάος.Εκεί πια το κόκκινο έχει γίνει σκούρο μπορντώ , όπως το αίμα που στάζει στις ιστορίες μας.
Τέλος , η περιήγησή μας καταλήγει στα μεγαλειώδη αγάλματα του Έρωτα και του Πόθου , που βρίσκονται στο επίκεντρο της έκθεσης, απομονωμένα και σε περίοπτη θέση αφήνοντας στον απόηχο όλα τα προηγούμενα. Είμαστε αντιμέτωποι με την ουσία της ζωής και έναν παιχνιδιάρη Έρωτα να μας σημαδεύει με το βέλος του απογυμνώνοντας την ανθρώπινη ύπαρξη . Μας έχει αφοπλίσει και είμαστε ανυπεράσπιστοι . Θα μας πετύχει ! Και ο Πόθος δίπλα να μας ξεπερνάει το απλανές βλέμμα του που ατενίζει την ματαιότητα ανά τους αιώνες . Πρόκειται για την κινητήριο δύναμη πίσω από κάθε πράξη μας. Πόθος και έρωτας για όλα στη ζωή... ανθρώπους , δόξα , τιμή , δύναμη , εξουσία , αναγνώριση , καταξίωση , πλούτος...
Μια μαγική και οικονομικότατη εμπειρία που σ'αφήνενι πλήρη , σε προβληματίζει , σε κινεί να επαναπροσδιορίσεις τις αξίες σου και εν γένει σε κανει πλουσιώτερο.
Όσοι την είδαν τυχεροί...Χαιρετίζω την πρωτοβουλία του Μουσείου Ακρόπολης και τη δουλεία όσων εργάστηκαν σ αυτό το πρότζεκτ και το ελληνικό κοινό αναμένει νέα τροφή για σκέψη !!!
Δε θα καταπιαστώ με τα συγκεκριμένα εκθέματα μ'αναφορές σ'αυτά ένα προς ένα.Ωστόσο , θα αναφερθώ στην γενική αίσθηση που αφήνουν , φωτίζοντας αυτή την ιδιαίτερη θεματική . Αρχικά , η έκθεση ξεκινά σ'ένα έντονο κόκκινο παθιασμένο χρώμα που διαχέεται αρμονικά στο χώρο μέσα από μια ελικοειδή υποβλητική κατασκευή , αποπνέοντας ζωντάνια και ενέργεια.Χαρά και πλησμονή συνδυαστικά με τα εκθέματα που απεικονίζουν αυτή την πλευρά της ζωής προς το παρόν . Αγγίζει το συναίσθημα στο δημόσιο βίο , στις τέχνες και τα δραματικά είδη όπως φαίνεται μέσα από τις εντυπωσιακές θεατρικές μάσκες.Στη συνέχεια , εστιάζει στη γλυπτική τέχνη με τα κλασικότατα αγάλματα της κόρης και του κούρου υπογραμμίζοντας το αινιγματικό μειδίαμά τους , που ανά τους αιώνες αυτή η έκφραση προβληματίζει.
Πόσο συναίσθημα σ' ένα έπος τελικά? Έχει δίκιο η έκθεση τελικά.
Βουτάς ένα ύφασμα σ'ένα υγρό και στάζει από αυτό.Βουτάς το έπος στο συναίσθημα και ποτίζει από αυτό...
Ακολούθως , παρουσιάζει το θέμα της απώλειας μετακινούμενο αυτή τη φορά στη σφαίρα του ιδιωτικού βίου. Τα μικρά παιδιά που χάνονταν , κυρίως λόγω ασθενειών, διατηρούν στις επιτύμβιες στήλες τους τον πρόσχαρο και παιχνιδιάρικο τους χαρακτήρα , τις φιγούρες των οποίων συνοδεύον σκύλοι φίλοι-σύντροφοι των παιδιών.Συχνά τα ταφικά έθιμα για αυτά τα παιδιά που χάθηκαν άδοξα επέβαλαν ορισμένα τυπικά στοιχεία που καταδείκνυαν την απώλειά τους , ως μέλη μιας πατρίδας απέναντι στην οποία δεν πρόλαβαν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους αλλά και τη θρησκευτική τους λατρεία προς τους θεούς . Τους ενδιαφέρει να φανεί ότι δεν χάνει μια οικογένεια το παιδί της , αλλά η πόλη έναν στρατιώτη της και μέτοχο στις θρησκευτικές εορτές .
Εκεί ,σταδιακά ,αρχίζουν να γίνονται αντιληπτές και οι χρωματικές διαβαθμίσεις καθ'ως όσο προχωράς στην έκθεση το κόκκινο βαθαίνει διότι παρασύρεσαι σ' όλο και πιο σκοτεινά συναισθήματα. Βλέποντας εκ των έσω την αρχαία ελληνική κοινωνία & το πώς αντιμετώπιζε το ζήτημα γενικά της απώλειας , ειδικά όταν υπεισερχόνταν ο παράγοντας του πολέμου προς εδραίωση και επέκταση για παράδειγμα της αθηναϊκής ηγεμονίας , ή άλλης μεγάλης δύναμης. Η Αθήνα έλαμψε θυσιάζοντας πολλούς δικούς της ανθρώπους και για να ψηλώσει πάτησε στα πτώματά τους . Κάθε άνθρωπος και μια μοναδική ιστορία και μια ξεχωριστή οικογένεια. Αυτή όμως αναγκαζόταν να αποκρύπτει στις δημόσιες εκδηλώσεις τα αναμενόμενα & εύλογα συναισθήματα που επέσειε όπως ΠΕΝΘΟΣ & ΘΡΗΝΟΣ , για λόγους περηφάνιας και επειδή κυρίως υπήρχε βαθιά ριζωμένη μέσα τους η αντίληψη ότι το όλον προηγείται του μέρους. Ήταν υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στις επινίκειες εκδηλώσεις της πόλης ψυχή τε και σώματι , θάβοντας μέσα τους τη λύπη και μεταμορφώνοντας σε εθνική υπερηφάνεια . Το κόκκινο σκουραίνει επιπλέον , όταν έρχεται η ώρα της Ιφιγένειας αλλά και του Αχιλλέα , ο οποίος ως τραγικός ήρωας ερωτεύεται την αμαζόνα Πενθεσίλεια ακριβώς μόλις τη σκοτώνει .
Μια ζήλεια που ξεπέρασε τη λογική και το μέτρο , το οποίο πολύ καλά μας καθιστούν σαφές οι αρχαίοι ότι αν παραβιαστεί , όλα μετά είναι ένα ατέρμονο χάος.Εκεί πια το κόκκινο έχει γίνει σκούρο μπορντώ , όπως το αίμα που στάζει στις ιστορίες μας.
Τέλος , η περιήγησή μας καταλήγει στα μεγαλειώδη αγάλματα του Έρωτα και του Πόθου , που βρίσκονται στο επίκεντρο της έκθεσης, απομονωμένα και σε περίοπτη θέση αφήνοντας στον απόηχο όλα τα προηγούμενα. Είμαστε αντιμέτωποι με την ουσία της ζωής και έναν παιχνιδιάρη Έρωτα να μας σημαδεύει με το βέλος του απογυμνώνοντας την ανθρώπινη ύπαρξη . Μας έχει αφοπλίσει και είμαστε ανυπεράσπιστοι . Θα μας πετύχει ! Και ο Πόθος δίπλα να μας ξεπερνάει το απλανές βλέμμα του που ατενίζει την ματαιότητα ανά τους αιώνες . Πρόκειται για την κινητήριο δύναμη πίσω από κάθε πράξη μας. Πόθος και έρωτας για όλα στη ζωή... ανθρώπους , δόξα , τιμή , δύναμη , εξουσία , αναγνώριση , καταξίωση , πλούτος...
Όσοι την είδαν τυχεροί...Χαιρετίζω την πρωτοβουλία του Μουσείου Ακρόπολης και τη δουλεία όσων εργάστηκαν σ αυτό το πρότζεκτ και το ελληνικό κοινό αναμένει νέα τροφή για σκέψη !!!
