Αυτοπροσωπογραφία για Αυτογνωσία

Αξιοζήλευτα αυτά τα πλάσματα. Καλλιτέχνες τούς λένε και έχουν ανθρώπινη μορφή. Ίσως η μορφή είναι το μόνο ανθρώπινο, διότι η ενσυναίσθηση και το πνεύμα τους φαντάζει υπεράνθρωπο. 

"Μουντζουρώνουν" ένα χαρτί, σου λέει, και βουτάνε στο υπερεγώ τους. Από την πρώτη γραμμή πετυχαίνουν τον στόχο. Τον στόχο, που όλοι οι υπόλοιποι, όσο κι αν προσπαθούμε, χάνουμε πανηγυρικά. Αυτοί τον προσεγγίζουν και αρχίζουν περνώντας το μολύβι τους -ξανά κ ξανά από τα σημεία- να σκιαγραφούν την προσωπικότητά τους. Όσο πυκνώνει το πορτρέτο, τόσο ξετυλίγεται η ψυχή, σαν πεπλεγμένο πουλόβερ με μια κλωστή, που εξέχει. Όταν ολοκληρωθεί είναι πια γυμνή μπροστά στα μάτια του κατόχου της και συνάμα του δημιουργού του έργου. Η διαδικασία τον έκανε να διεισδύσει στα πιο απόκρυφα σημεία του εσωτερικού του κόσμου και να φωτίσει τις πιο σκοτεινές κοιλότητες του. Κάπου εκεί μέσα κρύβεται και η καρδούλα του, την ουσία της οποίας καλείται να αποτυπώσει στα μάτια του εικονιζόμενου προσώπου, σαν ένα ημιδιαφανές πέπλο, που καλύπτει το σκεπτικό βλέμμα. Μυαλό, φρόνηση, λογική και παράλογο, συναισθήματα και τάσεις, συμπεριφορές και ανεκπλήρωτα θέλω, όνειρα και φοβίες, αποφαντικές προτάσεις και ερωτηματικές... όλα αντιμέτωπα με το αρειμάνιο πρόσωπο του σκιτσογράφου. 

Τυχερός ο καλλιτέχνης. Ταξιδεύει στα άδυτά του και έχοντας πάντα στο πλευρό του τον εαυτό του, αγέρωχο και ειλικρινή σύμμαχο, αυτοπροστατεύεται. Ένα είδωλό σου βρίσκεται εκεί, έτοιμο να σε νταντέψει, να σε νανουρίσει τις δύσκολες νύχτες, να σε μαλώσει για τις κακοτοπιές και τις αβλεψίες, να σε καθοδηγήσει, να σε στέρξει, να σε ξυπνήσει... Είναι εκεί να συνομιλήσει σιωπηλά και να αποκαλύψει μια αλήθεια, που αγνοείς. Είναι εκεί όλες οι αλήθειες πια, συγκεντρωμένες στο βλέμμα της καρδιάς.

Οι υπόλοιποι, αμέριμνοι κοινοί θνητοί άνθρωποι, ας καούμε στην προσπάθεια μέχρι να συντριβούμε από την ετεροχρονισμένη αποκάλυψη σε κάποια προχωρημένη ηλικία, χωρίς να έχουμε δίπλα μας μια νεανική αυτοπροσωπογραφία μας να μας θυμίζει τον αναλλοίωτο -ακόμα- εαυτό μας ατενίζοντας το προσωπείο μιας εκδοχής μας.

Δενδρο-κομμώσεις

Κάποιος είχε την φαεινή ιδέα να κουρέψει με φαντασμαγορικό τρόπο τα δέντρα και το φύλλωμά τους  διαμορφώνοντας αφύσικα γεωμετρικά σχέδια, που ταιριάζουν σε άλλους οργανισμούς...αλλά όχι στα περήφανα, αδάμαστα και αυτόνομα... Δέντρα. 

Προσπάθησες να θάψεις κάτω από μια τσιμεντένια πλάκα τις ρίζες ενός δέντρου και διαπίστωσες
ότι το κράσπεδο ραγίζει...σπάει κ πετάγεται η ρίζα, ξανά, δυνατή. Το μόνο που μπορείς να υποτάξεις είναι το φύλλωμά του. Για λίγες ώρες μόνο, Άνθρωπε. 

Μυωπία

Είμαι μύωπας. Βγάζω τα γυαλιά οράσεως μου ευλαβικά. Βλέπω αυτά, που θέλω να δω. Κρατώ την επιλογή μου να ενεργοποιώ την φαντασία μου, για να λειτουργήσει το εσωτερικό μου -τρίτο;- μάτι. Αυτό δεν αντιστρέφει την πραγματικότητα, αλλά την περνάει σαν πληροφορία κ δεδομένο μέσα μου αντικατοπτρίζοντας την αλήθειά μου. Ψευδαίσθηση μόνο όσα βλέπω με τα γυαλιά μου. Χάνω τις λεπτομέρειες. Κερδίζω την ουσία.

Σαν άλλος Τειρεσίας, ενδέχεται πάντα να στρέψω τα μάτια της ψυχής μου προς τα ενδότερα και η συνειδητοποίηση της σήψης μου, να με τυφλώσει...

Έκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες - where the crawdads sing

19.55

Είμαι στις τελευταίες πενήντα σελίδες του βιβλίου. Του βιβλίου που δε μπορώ να αφήσω από τα χέρια μου και δε μπορώ να σταματήσω να διαβάζω, αλλά και που δεν θέλω να τελειώσει.

Φοβάμαι ότι κάτι δε θα εξελιχθεί όπως θέλω , λυτρωτικά , κ αυτό με κατατρώγει.

Με κάνει να ρουφάω και τις επόμενες σελίδες μανιωδώς, ελπίζοντας ότι θα ανατραπεί η ιδέα μου και δε θα έχει γραφεί κάτι από αυτά που φοβάμαι.

 

 

21.48

Τέλος. Το βιβλίο ολοκληρώθηκε. Καιρό είχε βιβλίο να με συνεπάρει τόσο. Διαβάζω όσο πιο συχνά μπορώ λογοτεχνικά βιβλία. Οκ, το παραδέχομαι. Μπορώ  100% πιο συχνά! Με πρόφαση τις σκοτούρες της καθημερινότητας παραμελούσα την αγαπημένη μου ασχολία, ή ορθότερα, της αφιέρωνα λιγότερο χρόνο.( Note to myself: Θα συστηματοποιήσω να μου κάνω  αυτό το δώρο έστω και μερικά λεπτά της ημέρας, κάθε μέρα.)

Επί τρεις μέρες καταναλώνω λαίμαργα το βιβλίο της Ντέλια Όουενς ( Delia Owens ), η οποία με έχει μαγέψει με το συγγραφικό της ταλέντο  και ακόμα περισσότερο με έχει καταπλήξει με το γεγονός ότι στα 70 της χρόνια αποφάσισε πρώτη φορά να γράψει μυθοπλασία και το έκανε τόσο αριστουργηματικά γεννώντας αυτό!!! Το καθηλωτικό μυθιστόρημα με μια πλοκή, που με έκανε να χάσω τον ύπνο μου και να αντιμάχομαι της νύστας μου για να ανακαλύψω τι κρύβεται στην επόμενη σελίδα και τι γίνεται στη ζωή της αγαπημένης μου πλέον ηρωίδας, της Κάιας. Η Όουενς δε δίστασε να ξεδιπλώσει τις γνώσεις της για την φύση και τα ζώα, που κατέχει ως ζωολόγος και φυσιοδίφης, σε εκτενείς περιγραφές. Ούτε μια στιγμή αυτές οι λεπτομερείς περιγραφές δεν κατήντησαν βαρετές. Τις φοβάμαι τις λεπτομέρειες. Συχνά με κουράζουν. Μόνο του Παπαδιαμάντη την λεπτομέρεια μέχρι τώρα παραδεχόμουν ως άξια διαστολής οφθαλμών. Ε λοιπόν, και τις σχοινοτενείς της Όουενς καθόλου δε τις θεώρησα υπερβολικές. Αντιθέτως, το βιβλίο της θα έχανε πολύ σε πλούτο, δίχως αυτές, γιατί χάριν σε αυτές εξυφάνθηκε η τέλεια ιστορία με συνοχή, αρχή, μέση και τέλος. Η πένα της είναι χαρακτηριστική και θα ανυπομονούσα να διαβάσω και επόμενο βιβλίο της. Πέραν του ότι κατάφερε να  με τραβήξει από το χέρι στον βαλτώδη κόσμο της, του ότι μου μετέφερε όλες τις μυρωδιές και τις εικόνες που θωρούσαν οι ήρωες, του ότι έπλασα με τα λόγια της στο μυαλό μου τον κόσμο της, στον οποίο σχεδόν  ταξίδεψα, με κλόνισε και με την ενστάλαξη της σοφίας της στο μυαλό και στην καρδιά μου. Συναισθήματα βαθιά και δυνατά εμφυτεύθηκαν εκεί που γεννιούνται τα συναισθήματα μέσα μας. Μέσα από ένα άλλο πρίσμα μού προσέφερε τη διαφορετική οπτική. Με έκανε να καταλάβω, να συναισθανθώ, να ερμηνεύσω συμπεριφορές και πρακτικές. Να αναλογιστώ τη δική μου θέση στον κόσμο και τη δική μου στάση σε καθημερινά θέματα. Εκεί  που συμβούλευα την ηρωίδα με έπιασα να ψέγω τον εαυτό μου.

Μέσα στο έργο της συμπλέκονται αρμονικά ποικίλα θέματα. Αδυνατώ να κατατάξω το έργο σε θεματολογία. Κοινωνικό; Ρομαντικό; Αστυνομικό; Ίσως και λίγο πολιτικό-ιστορικό; Σίγουρα πάντως   α ν θ ρ ώ π ι ν ο.

Απλό, άγριο, ωμό, ανεπιτήδευτο και αφτιασίδωτα αγνά ρομαντικό, όπου χρειαζόταν. Ένα καθαρό βιβλίο, που σέβεται τον αναγνώστη και δε του πουλάει στερεοτυπίες και κλισέ εύπεπτα. Ο καθρέφτης της κοινωνίας και της ανθρώπινης ουσίας. `

Επιστέγασμα: ένα διαμαντάκι που δεν πρέπει να λείψει από τη συλλογή σας. Το προτείνω ανεπιφύλακτα. Επιτρέψτε ελεύθερα στη συγγραφέα να διεισδύσει στα ψυχικά υποδόρια επίπεδά σας και αφήστε την να αγγίξει τις πιο λεπτές χορδές σας, γιατί το κάνει μετά μεγίστης προσοχής και δεξιοτεχνίας. Νοερά ταξίδια σε ονειρικούς κόσμους, πνευματικές αναζητήσεις σε μέρη μακρινά, κορύφωση αγωνίας που δε θα σου επιτρέψει να εκπληρώσεις τις κοινωνικές σου υποχρεώσεις και απύθμενη συναισθηματική ενεργοποίηση, που οδηγούν στη συνειδητοποίηση της φύσης μας με απλό και πηγαίο τρόπο. Ό,τι δυσκολευόμουν καιρό να πω ή να καταλάβω, ενώ στροβιλιζόταν συγκεχυμένα στο μυαλό μου, ειπώθηκε από τη συγγραφέα αιφνιδιαστικά εύκολα. 

Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Εκδόσεις: Δώμα

 

Ο Έρως, ο τροπο-ποιητικός

     Λυρικά ποιήματα και εξυμνητικά άσματα έχουν γραφεί για  να εγκωμιάσουν  τις μεταμορφωτικές επιδράσεις του Έρωτα στον άνθρωπο, που πληγώνεται από τα βέλη του μικρού σκανταλιάρικου Έρωτα. Από καταβολής κόσμου, τα έμπειρα και διαγνωστικά μάτια ποιητών και συγγραφέων διεισδύαν στην ανθρώπινη ψυχή και αναγνώριζαν την γενεσιουργό αίτια εξωτερικών αλλαγών, που απεικονίζονταν στην ανθρώπινη όψη όσων είχαν τεθεί στο στόχαστρο... sic! αδόκητα του λιλιπούτειου φτερωτού θεού. Ο Απουλήιος με τον συμβολικό του μύθου κατέστησε σαφές αυτό που είχε ψυχανεμιστεί σχετικά με την άρρηκτη σύνδεση της Ψυχής με τον Έρωτα και την ισχυροποίηση της πρώτης έναντι κάθε εμποδίου, για να ζεσταθεί λίγο δίπλα στο μοναδικό και παντοτινό της ταίρι. Σαν πηγή κρυφής δύναμης και θάρρους, ο Έρωτας τροφοδοτούσε την Ψυχή με γενναιότητα, ώστε να μπορεί να αντιστρατεύεται φυσικές δυνάμεις και κακουχίες, προκειμένου να σμίξει με τον Έρωτά της. Μέσα από τον μύθο φυσικά διαφαίνεται και η συμπόνοια ή κατανόηση, που δείχνει ο εκάστοτε περιβάλλων κύκλος προς τον ερωτευμένο. Σαν να νιώθουν την ευαισθησία του ερωτευμένου και να θέλουν να του συμπαρασταθούν ή να τον στέρξουν, ώστε να ευοδωθεί κι αυτός ο έρωτας, με την ιδέα ότι ο κόσμος γενικότερα θα γίνει πιο όμορφος κι ενάρετος, αν εκπληρωθούν ανθρώπινοι έρωτες. Έτσι, ίσως όλοι επωφεληθούν από τη διάχυτη αγάπη και αίσθημα ανιδιοτέλειας, που συντροφεύει τον έρωτα, κι ίσως έρθουν πιο ηλιόλουστες μέρες για όλους και τα όνειρα για έναν ανθρώπινο κόσμο πραγματωθούν.

Την θετική επενέργεια του έρωτα και κατ' επέκταση της αγάπης στα έμβια όντα τη διακρίνεις με γυμνό μάτι. Αρκεί να παρατηρήσεις τις λεπτομέρειες. Ο άνθρωπος γλυκαίνει. Αλλάζει ο τρόπος που κινείται και φέρεται. Μιλάει με διαφορετικό ρυθμό. Ανασαίνει με μεγαλύτερη όρεξη και δεν ξεφυσάει, απλώς εκπνέει. Η καρδιά του γίνεται πιο ανάλαφρη κ αυτό αποτυπώνεται στον αέρινο τρόπο, που θα περπατήσει και στην ίσια κορμοστασιά, που θα υψώσει. Γιατί τώρα αυτός ο άνθρωπος είναι περήφανος ενδόμυχα, που αξιώθηκε να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Περήφανος που μετείχε αυτού του προνομίου, που λειτουργεί σαν βάλσαμο και πανάκεια. Με λίγη παραπάνω αγάπη κάμπτονται οι περιττές αντιστάσεις και πέφτουν οχυρά, που εμποδίζουν το μάτι να ατενίσει αδεώς και ελεύθερα την ομορφιά όλου του κόσμου στα πέρατα της Γης και της ουράνιας σκεπής της. Όλα τα αρνητικά τελικά φαίνονται ήττονος σημασίας και τα προβλήματα, που ξεπροβάλλουν είναι αντιμετωπίσιμα. Δεν περπατά σκοτεινιασμένος, με φουρτουνιασμένα μάτια από άγχη και φοβίες, ούτε στέκεται σκυφτός και καμπουριασμένος - πτοημένος από τα βάρη της ζωής, γιατί ξαφνικά ο έρωτας τον έχει αποδεσμεύσει και ξελαφρώσει από αυτά. Είναι οπλισμένος πια με την πεποίθηση ότι δύναται να διαχειριστεί με την συμβολή των εταίρων οποιαδήποτε δυσχέρεια και αναποδιά καιροφυλακτεί.

Τον ερωτευμένο άνθρωπο τον καταλαβαίνεις αμέσως.

Ο έρωτας μπορεί να είναι ακόμα και με την ίδια την Ζωή. Θα είναι ανταποδοτικός σε κάθε περίπτωση και ωφέλιμος, για αυτό μην φοβηθείς να τον καλωσορίσεις, όταν σε κεραυνοβολήσει.

Floyd: ποια η θέσις μας όντως;

Δεν υπάρχει είμαι λίγο ρατσιστής ή πολύ. Δεν υπάρχει δεν εξεγείρομαι για έναν άδικο θάνατο / δολοφονία - βλ. Ζακ - , αλλά για έναν άλλον αγωνίζομαι. Γιατί δεν υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά σε μερικά πράγματα. Είναι άσπρο ή μαύρο. Δε γίνεται να παρκάρεις μπροστά σε ράμπα για αναπηρικό αμαξίδιο, γιατί βαρέθηκες να κάνεις κύκλους, αλλά να σε ενόχλησε η δολοφονία του Floyd. Δε τα εξισώνω, αλλά από τα μικρά και τα καθημερινά χτίζεται ή κατακρημνίζεται η κουλτούρα του σεβασμού και της ανεκτικότητας προς το διαφορετικό. Αν στον καθημερινό σου βίο είσαι - έστω και "λίγο"- παραβάτης των δικαιωμάτων του συνανθρώπου σου ή λοξοκοιτάζεις τη διαφορετικότητά του, κατά με, δε μπορείς να ποστάρεις σήμερα "can't breathe".
Δεν είσαι λίγο ρατσιστής, είσαι ρατσιστής. Και δε θα σου πω εγώ τι να κάνεις ή τι να μην κάνεις, αλλά θα σου πω ότι αυτά τα ποστ σου, μου φαίνονται υποκριτικά. Και ο θυμός σου θα εξατμιστεί σύντομα και θα πάψεις να μάχεσαι για τα δικαιώματα των άλλων, σε λίγο, πάλι... και θα ξαναγίνει νέα δολοφονία, γιατί όταν θα έχει προηγηθεί άλλη αθέτηση δικαιώματος, που δεν άπτεται της αφαίρεσης της Ζωής βέβαια, εσύ δε θα έχεις μιλήσει, αλλά θα έχεις γνεύσει συγκαταβατικά δίνοντας το οκ. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι και η καθημερινή δράση μας έχει τον αντίκτυπό της.
Γι'αυτό πριν μιλήσεις αναλογίσου και κάνε την αυτοκριτική σου... Ποια είναι η θέση σου στον κόσμο; Εσύ τι κάνεις για αυτό, πέραν του να μην πνίγεις ο ίδιος κάποιον; Γιατί το να μην κάνεις αυτό δεν αρκεί πια.